AYET, EEN BERGDORP IN DE VA1LLÉE DE BETHMALE

Ayet, ook Ayet-en-Bethmale genoemd, is het hoogst gelegen (750 m) dorpje in de Vallée de Bethmale, een van de achttien valleien van de streek de Couserans in de centrale Pyreneeën. De Couserans is het westelijk deel van de Ariège, een gebied dat qua ontwikkeling is achter gebleven en dat door het toerisme niet is verknoeid. Ayet hoort bij de gemeente Bethmale, die ongeveer honderd inwoners heeft. De hele vallei heeft zo’n tweehonderd inwoners. Dat is ongeveer 10% van het aantal dat er ooit is geweest. 

Aardig aan de vallei is dat deze van west naar oost loopt en niet, zoals de meeste, van noord naar zuid. Hierdoor is het een zonovergoten vallei. De Vallée de Bethmale begint bij het dorp Bordes-sur-Lez en slingert zich een weg naar boven tot aan de Col de la Core (1395 m). Het is een groene, vriendelijke, open vallei met veel bos, weide en oude schuren. De Petit Refuge biedt een mooi uitzicht over de vallei en de kale toppen die er boven uitsteken. Een uitzicht waarvan je blijft genieten.

Ayet is net als alle dorpjes van de vallei tegen een zuidhelling gebouwd. Er loopt maar een smalle straat door Ayet en voor het overige zijn de huizen met elkaar verbonden via nauwe, steile steegjes waarover geen auto’s kunnen rijden. Er is geen nieuwbouw in Ayet. Het zijn allemaal kleine, oude huizen met veelal leistenen daken. Ayet is een authentiek dorp. Wie het dorp ingaat, doet zijn intrede in een andere wereld. Bezienswaardig is de 17e eeuwse kerk, die deels tot monument is verklaard. Voorzieningen zijn er niet in Ayet. Wel is er een kaasmakerij in het dorp Samortein, dat naast Ayet ligt. Fromagerie de la Core produceert in verschillende soorten en maten, de Bethmale-kaas, die in de regio grote bekendheid geniet en die door de lokale bevolking zeer wordt gewaardeerd. De bekendheid van de Vallée de Bethmale is voor een deel te danken aan deze kaas. Wat ook een rol heeft gespeeld is de traditionele klederdracht. Uitermate kleurrijk (doet een beetje denken aan de klederdracht in de Balkanlanden), waarbij het meest opvalt de sabot de bethmale (de Bethmale-klomp) die is voorzien van hoge, spits toelopende punten. De klomp is het visitekaartje van de vallei. De leden van de folkloristische groep La Bethmalaise dragen bij optredens altijd de kostuums van de Vallée de Bethmale.